Kawiarnia Filozoficzna – Czy możemy być odpowiedzialni za coś, czego nie mogliśmy nie zrobić?

22 XI 2012 o godzinie 18.30
Kawiarnia „Tarabuk”, ul. Browarna 6, Warszawa

Z przyjemnością zapraszamy na kolejne spotkanie „Kawiarni Filozoficznej”. Naszymi gośćmi będą mgr Agnieszka Dębska i mgr Adrian Andrzej Ziółkowski, którzy postarają się odpowiedzieć na pytanie o odpowiedzialność za czyny, których nie można było uniknąć.

Kliknij Czytaj całość…, aby zobaczyć streszczenie wystąpienia.

Załóżmy, że istnieje świat, w którym każde wydarzenie jest w pełni zdeterminowane, tj. całkowicie zależne od poprzedzających go zdarzeń i panujących w tym świecie praw przyrody. Świat taki można nazwać światem deterministycznym.

Czy w opisanym świecie możliwa jest wolna wola i odpowiedzialność moralna za czyny? O odpowiedź na to pytanie spierają się dwa obozy filozoficzne. Inkompatybiliści twierdzą, że wolnej woli z determinizmem pogodzić nie sposób i nie można być odpowiedzialnym za coś, czego nie można było nie zrobić. Z kolei kompatybiliści bronią tezy, że wolna wola i odpowiedzialność moralna w deterministycznym świecie jest jak najbardziej możliwa.

Jednym z argumentów przytaczanych przez inkompatybilistów jest twierdzenie, że ich koncepcja jest znacznie bardziej intuicyjna dla osób niezajmujących się na co dzień rozważaniami filozoficznymi. Twierdzą oni nawet, że większość ludzi jest „naturalnymi inkompatybilistami”.

Co jednak, gdybyśmy niefilozofom przedstawili historię mieszkańca wspomnianego deterministycznego świata, który, w celu rozpoczęcia nowego życia, morduje swą żonę pozorując wypadek i zapytali o jego moralną odpowiedzialność? Czy wówczas rzeczywiście staliby po stronie inkompatybilizmu? A może uznaliby raczej, że w takiej sytuacji absurdem byłoby rezygnować z przypisania odpowiedzialności za tak okrutny czyn tylko z powodu obowiązującego determinizmu?

Formułując problem w nieco bardziej ogólny sposób – czy sposób zadania pytania oraz opisania deterministycznego świata jest zupełnie obojętny wobec tego, którą ze wspomnianych koncepcji będą wspierać ujawniane przez niefilozofów intuicje?
Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć podczas spotkania. Będziemy odwoływać się do badań empirycznych nad intuicjami ludzi na temat wolnej woli i odpowiedzialności, i do czynników, które wpływają na ich oceny, takich jak emocje i abstrakcyjność opisywanej sytuacji. Będziemy także odwoływać się do klasycznych, filozoficznych analiz pojęciowych. Ale przede wszystkim samo spotkanie będzie eksperymentem – postaramy się bowiem wydobyć i przedyskutować Państwa intuicje na ten temat.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Kawiarnia FN. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.